Supap Aralığının Kontrol Edilmesi ve Ayarlanması

Emme ve egzoz supap değerleri aynı olabileceği gibi farklı da olabilir. Klasik tip motorlarda egzoz supabı fazla ısındığından emme supabına nazaran daha büyük bir değerde verilir ( emme 0,20 – Egzoz 0,25 gibi). Günümüz yeni nesil dizel motorlarında daha çok emme ve egzoz supapları aynı değerlerde verilir. Doğru supap ayarı yapmak için genel prensip; ayarı yapılacak supabın iticisi, birlikte çalıştığı kamın ökçesine temas halinde iken supap sapı ile supabı iten parça arasına gerekli boşluğun verilmesidir. Supap ayarı için önce katalogdan emme ve egzoz supaplarına ait ayar değerleri bulunur.

Sıcak ayar değerleri, motor çalışma sıcaklığına ulaşana kadar çalıştırıldıktan sonra uygulanır. Katalogla supap ayarı için tavsiye edilen başka ayar şekli varsa supap ayarı katalog tavsiyesine uygun olarak yapılır. Ayar şekline ait katalogla herhangi bir tavsiye yok ise birinci silindir senteye getirilir. Sentil belirli temas sıkılığında hareket edecek şekilde emme ve egzoz supap ayarları yapılır. Daha sonra ateşleme sırası göz önüne alınarak sırayla diğer silindirler de senteye getirilip supap ayarları yapılır. Herhangi bir silindirin kolayca senteye gelmesi için müşterek çalıştığı silindir, supap bindirmesine getirilir. Ateşleme sırası, 1-3-4-2 olan sıra silindirli bir motorun supap ayarının nasıl yapıldığım görelim. Bu motorda l. ile 4. piston, 2. ile 3. piston müşterek (beraber) çalışır. Müşterek çalışan pistonların birisi supap bindirmesinde iken diğeri sentede olur. L. silindirin sentede olması için 4. silindirin supaplarına bakılarak supap bindirmesine getirilir ve l. silindirin supapları ayar edilir. Ateşleme sırası 3. silindire gelmiştir. 2. silindirin supaplarını supap bindirmesine getirdiğimiz zaman 3. silindirin supap ayarı yapılır. 1 silindirin supapları supap bindirmesine getirilir ve 4. silindirin supap ayarları yapılır. Ateşleme sırası 2. silindire gelmiştir. 3. silindirin supapları supap bindirmesine getirilir ve 2. silindirin supapları ayarlanır. Bu esnada krank mili 2 tur döndürülmüş olur. Supap ayan yapıldıktan sonra motor çalıştırılır. 6